Deniz Kahraman: Tarımdışı İstihdam ve Ezberleri Bozmak

29 Şubat 2016 Pazartesi

Tarımdışı İstihdam ve Ezberleri Bozmak

ABD'de Şubat ayı İstihdam Raporu 4 Mart Cuma günü 15:30'da açıklanıyor. Ekonomistler tarım dışı istihdam kaleminin 193 bin kişi artacağını düşünüyor. İşsizlik oranının ise altı yılın en düşük seviyesinde (%4,9) sabit kalması bekleniyor. Ocak’ta tarım dışı istihdam 151 bin kişi artış göstermişti. 2015 yılı ortalaması ise 228 bin kişi olarak gerçekleşmişti. Ortalama saatlik kazançlar (AHE) ise yıllık bazda %2,50 gelişme gösterdi. Fed üyeleri ortalama saatlik kazançlar gelişimini istihdam piyasasının sağlığı açısından izlemekte. Üyeler ortalama saatlik kazançlar gelişiminin yıllık %3 gelişme göstermesini arzu ediyor.

Fed Aralık 2015 Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında açıkladığı projeksiyonlarda uzun dönemli işsizlik tahminini %4,9–5,2 aralığından %4,8-5,0 aralığına revize etmişti. Demografik dönüşüm ve değişim süreci revizyon kararında etkili olabilir. ABD’de 1946-1964 dönemi arasında dünyaya gelen jenerasyonun işgücünün dışında kalmaya başlaması işgücüne katılım oranının gerilemesinde etkili. Grafikte 1948 yılından bu yana işsizlik oranı ve işgücüne katılım oranı gösteriliyor. Özellikle 2008 sonrası dönemde bu demografik değişimin etkilerini görebilmek mümkün. İşgücüne katılım oranının düşüşü beraberinde işsizlik oranının da düşüşüne neden oluyor.


Fed üyeleri istihdam piyasası dinamikleri açısından ekonomik nedenlerle yarı zamanlı çalışan sayısını (PTER) izliyor. Grafikte PTER istihdamı gösteriliyor. 2016 yılı Ocak ayı itibarıyla 5.8 milyon Amerikalı ekonomik nedenlerle yarı zamanlı çalışmak zorunda. 2.1 milyon Amerikalı ise sadece yarı zamanlı iş bulabiliyor. PTER kaleminin 1955 yılından bu yana ortalaması 4.1 milyon kişi seviyesinde. Fed Başkanı Janet Yellen, ekonomik nedenlerle yarı zamanlı çalışan sayısını kriz öncesi seviyeye göre yüksek olarak tanımlamakta.


İstihdam Piyasası Koşulları
Faizlerin artırılması hususunda Fed’in izleyeceği yol, ekonomik verilere bağlı olarak belirleniyor. Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) tarafından yayınlanan toplantı metninde “istihdam piyasası koşulları” referansına yer veriliyor. İstihdam piyasası koşulları, Kansas City Fed tarafından oluşturulan İstihdam Piyasası Koşulları Endeksi (LMCI) üzerinden ölçülebiliyor. LMCI Ağustos 2014 tarihinden beri elde ediliyor. Göstergelerden biri istihdam piyasalarının aktivitesini ölçerken, bir diğeri momentumu ölçüyor. Her iki endeksin yükselmesi, istihdam piyasası koşullarının iyiye gittiğini gösteriyor. Aşağıdaki grafikte veri setinin başladığı 1992 yılından bu yana istihdam piyasası koşulları endeksi gösteriliyor. Sıfır referans çizgisi uzun dönemli ortalamayı ifade ediyor.

 İstihdam Piyasası Üzerine Çıkarımlar;
1) İşgücüne katılım oranının gerilemesinde "sosyo-ekonomik" gelişmeler de etkili.
2) İkinci Dünya Savaşı sonrasında hızlı nüfus artışı dönemi (1946-1964 baby boomer) neslinin emekli olarak işgücünün dışında kalmaya başlaması işgücne katılım oranını aşağı çekiyor.
3) Küresel krizden bu yana uygulanan genişlemeci para politikası varlık fiyatlarını destekliyor. Varlık fiyatlarının yarattığı servet etkisi işgücünün dışında kalma isteği yaratıyor.

Deniz Kahraman

Hiç yorum yok :

Yorum Gönder