Yeni Başkan Yellen: İstihdam Piyasası Sınavı (10.02.2014)

Deniz Kahraman

İnternet Adresi: http://www.sankoanaliz.com/tr-TR/makale/yeni-baskan-yellen-istihdam-piyasasi-sinavi-10-02-2014.snk

                

2014 Küresel likidite koşullarının sıkılaşmaya başladığı bir yıl olarak önemini koruyor. ABD Merkez Bankası Fed, 2008’den bu yana güçlü bir genişlemeci para politikası izliyor. Yaklaşık olarak 2 yıl önce belirlenen çıkış stratejisi Mayıs 2013 toplantısında yeniden masaya getirildi. 17-18 Aralık toplantısında ise, çıkış stratejisinin ilk aşamasını uygulamaya yönelik aksiyon alındı. Fed 28-29 Ocak tarihli son toplantıyla birlikte, tahvil alım programını 65 milyar dolar/ay olarak sürdürüyor.

Fed’in Temel Argümanları

“Enflasyon riski yaratan bir para politikası, deflasyon riskiyle savaşmaktan daha kolay.”

“Fed, enflasyon sözü vererek tüketicilerin moral düzeyini yükseltiyor.”

“İşgücü piyasasının desteklenmesi gereklilik.”

Yürürlükteki Politika Ve Mevcut Gelişmeler

Evans Kuralı (2012 Aralık): “İşsizlik %6.5’e gelene kadar, enflasyon artsa bile, (2.5%) faizler 0-0.25 aralığında tutulmaya devam edilecek.” ABD Ekonomisi istihdam tarafında gelişme gösterirken, enflasyon tarafında hala dezenflasyon baskısı altında.

ABD ekonomisi 4. çeyrekte %3.2 büyüdü. Fed’in 17-18 Aralık toplantısında açıkladığı 2014 yılı ekonomik projeksiyonlarına göre, büyümenin 2.8-3.2% aralığında gerçekleşmesi bekleniyor. Büyümenin hedefler doğrultusunda gerçekleşme ihtimali yüksek.

İstihdam piyasasında Ocak ayı gelişmelerini incelediğimizde, İşsizlik Oranı’nda %7’den %6.6’ya revizyon gerçekleştiğini görüyoruz. Fed’in 2014 yılı ekonomik projeksiyonlarında, İşsizlik tahmini 6.3-6.6% aralığındadır. Gelişmeler ışığında işsizlik oranının öngörülen %6.5 seviyesine 2014 sonundan önce erişmesi mümkün gözüküyor.

İstihdam piyasasında soru işaretleri?

-İşgücüne katılım oranı alt kalemi, Aralık’ta %62.8 ile 1978 yılından beri en düşük seviyeye geriledi.

-Tarımdışı İstihdam istikrarlı bir gelişim izleyemiyor. (Ocak'ta 113K olarak gerçekleşti, 12 aylık ortalama 182, hala gerisinde.)

-JOLT’s işgücü hareketliliği Aralık verisi, 11 Şubat 2014 Salı günü açıklanıyor. (Yellen yakından izliyor.)

ABD ekonomisinin gelişimine ilişkin kapsamlı bir özet olarak, ekteki çalışmamız yararlı olabilir.

 http://www.sankoanaliz.com/tr-TR/makale/fed-fomc-toplantisina-dogru-yeni-baskan-yellen-21-01-2014.snk

Yeni Başkan Yellen: Politikalar/ Güncel Tartışmalar

Janet Yellen, 1 Şubat 2014'te resmen göreve başladı. Yellen'ın göreve gelmesiyle 18-19 Mart toplantısında politik duruşuna ilişkin vereceği mesajlar merak ediliyor. Bu çalışmada bu sorulara cevap aramaya, Yellen'ın politika duruşuna ilişkin tahminde bulunmaya çalışacağız.

11 Şubat'ta ise, Başkan olarak yapacağı ilk konuşmada vereceği mesajlar piyasa tarafından bekleniyor.

İşsizlik oranının Ocak'ta %6.6 gerçekleşmesinin ardından, Evans Kuralı'nda belirtilen "enflasyon artsa bile %6.5 işsizlik oranına gelinceye kadar düşük faizler sürdürülecek." ifadesinin tartışılmasına neden oluyor.

Para politikası açısından enflasyon oranı ise, bilindiği üzere, Aralık ayı PCE verisi %1.16 (açıklandığı tarih 31 Ocak) gerçekleşti ve uzun dönemli hedefin hayli uzağında. (%2)

İşsizlik oranı, enflasyon oranından daha hızlı düşüyor, %6.5 işsizlik eşiğinde bir düzenlemeye gidilebilir mi, sorusu soruluyor.

İşsizlik Oranı Neden Öngörülenden Hızlı Düştü?

İşsizlik oranının hızlı düşüşünde işgücüne katılım oranının düşmesi de etkili, aslında işgücüne katılım oranının neden bu kadar hızlı düştüğü sorusu üzerinde de durmak gerekiyor. İşgücüne katılım oranının düşüşünde, sosyal ve ekonomik nedenler ifade edilebilir.

İşgücüne katılım oranı, 2007 yılının son çeyreğinde %66 seviyesindeyken, 2013'ün son çeyreğinde %62.9 gerçekleşmiştir. (Ocak'ta gerçekleşme %63) Kongre Bütçe Ofisi'nin (CBO) 4 Şubat tarihli raporunda dikkat çektiği üzere, işgücüne katılım oranının yıllar itibariyle gerilemeye devam edeceğini beklenmektedir.

1) Demografik değişimler, nüfusun yaşlanması, hızlı nufüs artışı dönemindeki (1946-1964 ABD'de nüfusun hızla arttığı dönem) nüfusun yaş itibariyle yakın dönemde emekli olmaya başlaması. (Baby Boomers)

2) Ekonomik gelişmeler, zayıf seyreden ekonomik gelişme hanehalkının bir kısmının toplam işgücünün dışında kalmaya itmektedir.

Bernanke ağırlıklı olarak istihdam tarafına dikkat çekerken, Yellen enflasyon ve işgücünün alt detaylarıyla daha fazla ilgileniyor. Yellen işsizliği, enflasyona göre daha ciddi bir tehdit olarak görmektedir.Yellen’ın işgücü alt detaylarıyla daha fazla ilgilenmesi, tahvil alım programına ilişkin aksiyona geçerken “daha ihtiyatlı” bir duruş sergilemesini ortaya çıkarabilir. Yellen'ın Akerlof ve Rose ile birlikte yaptığı, 1990 tarihli "Waiting For Work" isimli akademik çalışmasında, işgücü hareketliliğine ilişkin konuları incelemiştir. “Job Switching and Job Satisfaction in the U.S. Labor Market.”(1988) çalışması ise, işgücü hareketliliğine ilişkin parasal olmayan şartlara dikkat çekmektedir. Yellen ağırlıklı olarak, işgücü hareketliliği ve çalışma koşullarına ilişkin konularda akademik çalışmalarda bulunmuştur.

Bu konuda, Washington Post'un Yellen'ın okunması gereken 17 akademik çalışması haberi başarılı bir derleme olabilir.

 http://www.washingtonpost.com/blogs/wonkblog/wp/2013/10/09/seventeen-academic-papers-of-janet-yellens-that-you-need-to-read/

18-19 Mart FOMC Toplantısına Doğru: Sonuç ve Değerlendirme

Özetle,

Janet Yellen, Fed başkan yardımcılığı görevini yürüttüğü üç yıl boyunca sürekli olarak işsizlik oranının yüksek olduğuna dikkat çekmekteydi. İşsizliğinin enflasyondan çok daha tehlikeli bir olgu olduğu görüşünü savundu.

İstihdam piyasasına ilişkin olarak, Aralık ayı gerçekleşmelerini içeren 11.02.2014'te açıklanacak JOLT's işgücü hareketliliği verisi Yellen tarafından dikkatle izlenebilir.

Yellen ve komite üyelerinin endişelendiği konulardan biri de, ekonomik görünüme ilişkin beklentilerin iyileşmesiyle işgücünün dışında kalan hanehalkları yeniden iş aramaya yönelebilir. Bu nedenle para politikasında esnek duruşa devam etmek isteyebilirler.

İşgücü piyasasında soru işaretleriyle birlikte, varlık alım programının hızının azaltılmasının yanı sıra, gereken durumlarda yeniden artırım da gündeme gelebilir.

18-19 Mart FOMC toplantısında, Evans Kuralı yeniden gözden geçirilebilir, "%6.5 İşsizlik %2.5 enflasyon" aralığı geçerliliğini kaybetmiş olabilir.

Yellen tarafından, 11.02.2014 tarihli basın toplantısında verilecek sinyal ve 18-19 Mart FOMC toplantısında belirlenecek yeni bir koşul tanımlaması, "Çıkış Programı" etkisini hafifletebilir.

Piyasalar üzerinde belirsizliğin azalması anlamına gelecek bir aksiyon, olumlu olarak değerlendirilebilir.

Her iki varsayım altında da, gelişmekte olan piyasalarda fiyatlamanın programa ilişkin ilk takvimin açıklandığı Mayıs- Aralık 2013 dönemi kadar etkili olmayacağı düşüncesiyle birlikte, 2014’ün ilk çeyreğinde gelişmekte olan piyasalarda negatif ayrışmanın hızının azalması beklenebilir. Tahvil alım programının artış hızının azaltılması (tapering) aksiyonu bilinen bir gerçeklik olmaya devam edebilir.