Görevimiz Enflasyon

Fed’in amacı istihdam ve fiyat istikrarını sağlamak. Fed, 2008 küresel finans krizinde finansal sistemin aldığı derin hasara müdahale etmek amacıyla oldukça kapsamlı bir parasal genişleme programı başlattı. Amaç; tüketicilerin harcama yapması için, enflasyon yaratmaktı. Yani, tüketiciye enflasyon sözü vermekti. Merkez Bankaları, son dönemde sözlü yönlendirmeyle para biriminin değerini düşürerek, iç talep olmaksızın ithalat fiyatları yoluyla enflasyon ithal etmeyi de seçmekteydi. Fed üyeleri faiz artırım sürecinde enflasyonun %2 hedefine doğru ilerlediğinden “oldukça emin” olma isteğinde. ABD’nin enflasyonunun dünyanın geri kalanını ilgilendirmesi de, Fed para politikasının etki alanıyla yakından ilişkili. Bu çalışmada faiz artırım süreci açısından enflasyondaki son gelişmeler değerlendirilecektir. 

1) Tüketici Fiyat Endeksi

Tüketici Fiyat Endeksi, en geniş tanımla fiyatlar genel düzeyini göstermekte. Tüm ürün grupları oynaklık düzeyine göre ayrıştırılmadan doğrudan endekse dahil edilmekte, manşet enflasyon olarak adlandırılmaktadır. ABD’de TÜFE Şubat’ta yıllık bazda %1,00 oranında artmıştır.

2) Kişisel Tüketim Harcamaları Fiyat Endeksi

Kişisel Tüketim Harcamaları Fiyat Endeksi (PCE), Fed’in favori enflasyon göstergeleri arasında geliyor. Şubat ayına ait PCE verisi 28 Mart Pazartesi günü açıklandı. ABD Ekonomik Analiz Bürosu (BEA) tarafından hesaplanan endeks, tüketici davranışlarını Tüketici Fiyat Endeksi’nden (TÜFE) daha iyi yansıtıyor. Fed, 2000 yılından beri enflasyon hedeflemesinde PCE fiyat endeksini kullanıyor.

Fiyatlar genel düzeyi açısından önemli olan alt kalem, gıda ve enerji fiyatları dışarıda bırakılarak hesaplanan çekirdek PCE verisiydi. Ocak’ta %1,66 oranında artan çekirdek PCE, Şubat ayında %1,68 oranında arttı. Aşağıdaki grafikte 2007 yılından bu yana çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi (PCE) gelişimi gösteriliyor. Fiyatlar Şubat ayı itibarıyla yükselmeye devam ediyor.

2) Dallas Fed Kişisel Tüketim Harcamaları Fiyat Endeksi

Dallas Fed tarafından üretilen kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi (PCE), oynaklığı en düşük ürünlerden oluşuyor. Bu enflasyon sepeti, çekirdek enflasyonun (gıda ve enerji hariç enflasyon) da çekirdeği diyebileceğimiz bir tanımlama getiriyor. Ekim 2010 tarihinde en düşük seviye olan yıllık bazda %0,82 oranında enflasyona işaret eden bu sepet, Şubat 2016’da %1,84 seviyesini göstermektedir.

4) Fiyat Baskıları Endeksi

St. Louis Fed tarafından 6 Kasım 2015 tarihi itibarıyla hesaplanmaya başlanan Fiyat Baskıları Endeksi (PPM), enflasyon dinamikleri açısından ipuçları sunuyor. Bu endeksi; kişisel tüketim harcamaları (PCE), ÜFE, emtia fiyatları, gayrimenkul fiyatları, piyasa göstergeleri, enflasyon beklentileri, iş ve tüketici anketleri ve yurtdışı gelişmeleri bir arada değerlendiren bir sepet olarak tanımlayabiliriz. Endeks, manşet enflasyonun (PCE) 12 ay sonra %2,50 seviyesini aşma ihtimalini gösteriyor.

Fiyat Baskıları Endeksi (PPM), 28 Mart Pazartesi günü Şubat ayı kişisel tüketim harcamaları verisinin yayınlanmasıyla güncellendi. Hem PCE endeksi hem de Dallas Fed’in enflasyon göstergesi enflasyonda yükselişin sürdüğüne işaret ederken, fiyat baskıları endeksi enflasyonun yükselişine düşük ihtimal vermeye devam ediyor. Enflasyonun 12 ay sonra yıllık %2,50 oranını aşma ihtimali Şubat ayında %2 seviyesindeyken, Mart ayı itibarıyla %5 olarak gerçekleşti. 

Emtia fiyatlarındaki gerileme ve doların değer kazanması manşet enflasyonun %2 hedefinden uzak kalmasına neden olsa da, alt enflasyon göstergeleri Fed’in enflasyon hedefine doğru emin adımlarla ilerlediğini gösteriyor. Bu da 2016 yılı içinde iki faiz artışı yapılmasına alan sağlıyor. 2016 yılının ilk faiz artışı Haziran veya Eylül’de yapılabilir. Mevcut ekonomik koşullarda ilk faiz artışının Eylül’de yapılması daha olası.

Deniz Kahraman