Deniz Kahraman: Avrupa'da Kurların Değeri Üzerine (14.04.2014)

15 Nisan 2014 Salı

Avrupa'da Kurların Değeri Üzerine (14.04.2014)

Deniz Kahraman

Merkez Bankaları son zamanlarda para birimlerinin değerine yönelik oldukça fazla değerlendirmede bulunmaktadır. Merkez bankaları kuru fiyat istikrarı açısından bir para politikası aracı olarak değerlendirmektedir. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi, 12 Nisan Cumartesi günü IMF Bahar Toplantıları'nda gerçekleştirdiği konuşmasında, “Euro'nun daha da yükselmesi ek parasal genişleme önlemleri gerektirir." açıklamasında bulunmuştu. Çalışmamızın fikrini de oluşturan bu açıklama, Euro gerçekten değerli mi sorusunu sormamıza neden olmuştur. Merkez Bankaları'nın bankası konumunda bir uluslararası kuruluş olan Bank for International Settlements'ın reel efektif kur hesabına göre Euro, Dolar karşısında %2,68 değerli olarak tanımlanabilir.

Grafik, Para Birimlerinin Dolar Karşısında Değeri.

Kaynak: BIS Effective Exchange Rate Indices, Bank for International Settlements.


Bank for International Settlements Efektif Döviz Kuru Endeksi, ülkelerin 2008-2010 yılları arasındaki ticaret ağırlıklarını esas alarak 61 ülke ekonomisini ve 2010 yılını baz yıl kabul ederek hesaplanmaktadır.  <http://www.bis.org/statistics/eer/>


Şubat 2014 itibariyle, BIS verilerine göre Dolar karşısında;

1) Euro (EUR) 2,68% değerli

2) İsviçre Frangı (CHF) 14,43% değerli

3) İsveç Kronu (SEK) 8,57% değerli

4) Danimarka Kronu (DKK) -0,62% değersiz

5) Norveç Kronu (NOK) -5,12% değersiz durumdadır.


Para Birimlerinin Euro Karşısında Değeri
Euro sistemi içinde bulunmayan Avrupa ülkeleri para birimlerinin reel efektif kur bazlı değerlerini, Euro sistemi risk iştahı göstergesi olarak değerlendirmek fazla uzak bir yaklaşım olmayacaktır. Bu kapsamda, İsviçre, İsveç, Danimarka ve Norveç'i çalışma kapsamında inceleyeceğiz.

Grafik, Para Birimlerinin Euro Karşısında Değeri.

Kaynak: BIS Effective Exchange Rate Indices, Bank for International Settlements.


Şubat 2014 itibariyle, BIS verilerine göre Euro karşısında;

1) İsviçre Frangı (CHF) 11,45% değerli
2) İsveç Kronu (SEK) 5,74% değerli
3) Danimarka Kronu (DKK) -3,21% değersiz
4) Norveç Kronu (NOK) -7,60% değersiz durumdadır.

İsviçre Frangı Neden Euro Karşısında Değerleniyor?
1) Euro Bölgesi'nde İsviçre Frangı, Euro'nun piyasaya çıktığı 1 Ocak 1999 tarihinden bu yana, güvenli liman olarak görülmektedir. Euro Bölgesi'nde herhangi bir endişe yaşanması durumunda CHF talep görmektedir.
2) Ukrayna kaynaklı endişelerle birlikte, EURCHF 1.21 seviyesine kadar düşüş göstermişti.
2) İsviçre Merkez Bankası (SNB), 6 Eylül 2011 tarihinde EUR/CHF paritesi için 1,20 tabanını belirlemiş. İsviçre Frangı'nın Euro Bölgesi kaynaklı endişelerle daha fazla değerlenmesinin önüne geçmek istemiştir. Bloomberg anketine katılan 21 ekonomistin %38,1'i SNB'nin EURCHF 1.20 tabanını 2015'te kaldıracağını düşünüyor.
http://www.snb.ch/en/mmr/reference/pre_20110906/source/pre_20110906.en.pdf
3) İsviçre Merkez Bankası'nın hesaplama yöntemine göre, Şubat 2014 verilerine göre Frank %12 değerli görülüyor.
4) İsviçre geçtiğimiz ayda, TÜFE enflasyon tahminini 2015'te %0,4'e indirmişti. Bloomberg Anketi'ne katılan katılımcılar ise, Enflasyonun 2014'te 0,3%, 2015'te 0,8% gerçekleşmesini bekliyor.
5) Güçlü Frank'ın enflasyon görünümünü tehdit etmeye başlaması durumunda, kuru değersizleştirmeye yönelik aksiyonlar ihtimal dahilinde olabilir. Bu doğrultuda EURCHF tabanının artırılması gündeme gelebilir.

İsviçre Merkez Bankası EURCHF 1.20 tabanını ne zaman kaldırır?
Kaynak: www.bloombergbriefs.com

Frank'ı destekleyen unsurlar
Kaynak: www.bloombergbriefs.com

Bloomberg Anketi'ne katılan 30 ekonomistin %56,7'si CHF'nin Euro Bölgesi'nin toparlanması üstünde soru işaretleri ve Ukrayna gerginliğinden kaynaklı olarak güvenilir liman algısıyla güçlendiğini düşünüyor. Katılımcıların %16,7'si ise ülkenin cari fazlasının değerlenmede etkili olduğunu ifade ediyor. İsviçre Bankaları'nın yurtdışındaki kaldıraçlarını azaltma yönünde attığı adımlar da katılımcıların %10'u tarafından açıklanıyor.

Diğer para birimleri üzerine;
1)İsveç Merkez Bankası, Riksbank, 9 Nisan 2014 tarihli faiz kararında faizleri %0,75 seviyesinde sabit tutmuştur. Riksbank, ekonomik aktivitenin güçlendiğine fakat enflasyon görünümünün önümüzdeki yıllar da dahil olmak üzere zayıf kalmaya devam edeceğini ifade etmiştir. İsveç'te enflasyon Ocak 2014'ten bu yana negatif bölgede, faiz indirimi beklentisiyle birlikte son dönemde Euro karşısında değer kaybetse de, Şubat itibariyle hala 5,74% değerli fiyatlanıyor.

2)Danimarka Merkez Bankası, sermaye akımlarının hızını kesmek üzere, 6 Temmuz 2012 tarihinde, negatif mevduat faizi uygulamasına geçmiş, mevduat faizlerini -0,20%'ye indirmişti. Mevduat faizi Ocak 2013'ten bu yana hali hazırda -0,10% olarak sürdürülüyor. DKK'nın değerlenme baskısının zayıf olması söz konusu aksiyonla bir ölçüde açıklanabilir.

3) Norveç Merkez Bankası, Norgesbank, 2001'den bu yana sözlü yönlendirme politikasını izlemektedir.  Para politikası üzerindeki belirliliğin görece yüksek olması, para biriminin stabil kalması altında yatan nedenler olarak ifade edilebilir. Hali hazırda dezenflasyon baskısında olsa da, %2,5 enflasyon hedefinin yakınında %2,0 seyretmektedir. Euro karşısında görece stabil kalmaktadır. Sözlü yönlendirme politikasının tarihsel gelişimine bankanın adresinden ulaşmak mümkün.



Özetle,
Euro, dolar karşısında %2,68 değerli, Avrupa Merkez Bankası'nın kuru değersizleştirmek üzere adım atacağı sinyali gerek Draghi, gerekse Wiedmann'ın söylemlerinden açıkça görülüyor. ECB'nin elindeki seçenekler ve Euro Bölgesi'nde son gelişmeleri özetlediğimiz çalışmamız bu konuda fikir verici olabilir.

Hiç yorum yok :

Yorum Gönder