OPEC üyeleri 1973 yılında ABD'ye petrol ambargosu uygulamış ABD'de ciddi şekilde petrol sıkıntısı gözlenmişti. ABD yaşanan şok karşısında 1975 yılında petrol ihracatının yasaklanmasına EPCA anlaşmasıyla karar vermiştir. ABD böylelikle arz şokuna karşı milli üretimle kendini korumayı amaçlamıştır. Kaya gazı girişimiyle birlikte son dönemde hızla yükselen arz, ABD petrol üreticilerinin ihracat yasağının kaldırılmasını talep etmesine neden oluyor. Petrol konusunda uzman isimlerden Daniel Yergin, petrol fiyatlarının mevcut seviyesi itibariyle ihracat yasağının "daha acil" çözülmesi gerektiğini ifade ediyor. Mevcut durum itibariyle petrol ihracatı ancak "oldukça sınırlı" ölçüde yapılabiliyor.
ABD merkezli Brookings Institute tarafından yayınlanan akademik çalışma petrol ihracat yasağının kaldırılması gerektiğine işaret ediyor. ABD'de ham petrol fiyatının düşmesiyle birlikte rafinerilerin kar marjı yükseliyor. Şöyle ki, hammadde tedariği konusunda sıkıntı yaşamayan rafineriler daha yüksek kar marjına ulaşabiliyor. Durum rafineriler açısından "avantajlı durum" olarak değerlendirilebilir. Böylelikle işlenmiş petrol ürünleri fiyatı güçlü kalabiliyor. Amerikalı tüketici geçen yıla göre her galon benzine 1 dolar daha az ödeme imkanına sahip, bu nedenle daha fazla benzin tüketimi söz konusu olabilir.
Bir diğer düşünce ise, petrol ihracat yasağının kaldırılmasıyla birlikte ABD'de petrol üretimi daha yüksek hızda artabilir. Böylelikle rafineriler ham petrole daha da kolay ulaşabilir. NERA tarafından yayınlanan çalışmaya göre, ABD'de petrol ihracat yasağının kaldırılması durumunda 2015'te benzin fiyatları -$0,09 galon düşebilir.
Diğer yandan, ABD'de petrol ihracat yasağının kalkmasıyla birlikte uluslararası petrol fiyatları "daha fazla" düşebilir. Amerikalı petrol üreticisi tüm pazarlara erişebileceği için daha avantajı konuma gelebilir. Söz konusu yeni denklemin kaybedeni petrol üretimine bağımlılığı yüksek olan ekonomiler olabilir. Petrol fiyatlarının düşüşüyle sarsılan ekonomiler ABD'nin aktif olarak pazara girmesiyle "daha şiddetli" bir depremle karşı karşıya kalabilir.
Deniz KAHRAMAN
Yararlanılan Kaynak:
Changing Markets: Economic Opportunities from Lifting the U.S. Ban on Crude Oil Exports, Brookings Institute